Юрэвіча заткнулі, калі той пачаў казаць нязручнае, пабывалі на экскурсіі ў часы КПСС. Што ўразіла людзей, якія схадзілі на калегію «Мінспорта» і АБФФ
«Гаворым усё болей, а робім усё меней».
8 лютага ў Мінску прайшло пасяджэнне калегіі так званага міністэрства спорту пры ўдзеле футбольных кіраўнікоў, у ходзе якога спрабавалі зразумець прычыны няўдалага выступу зборнай Беларусі і клубаў на міжнароднай арэне і выпрацаваць меры па стабілізацыі становішча. Паседжанне доўжылася без малога шэсць гадзін. Па яго выніках быў прыняты шэраг рашэнняў, якія, на думку чыноўнікаў, здольныя палепшыць стан белфутбола і прывесці яго да поспеху.
Зрэшты, усё гэта лірыка. А якія ўражанні на выхадзе засталіся ў тых, хто прысутнічаў на паседжанні? «Трыбуне» ўдалося паразмаўляць з некалькімі ўдзельнікамі дзейства.
Праверка прысутных, гімн і выключэнні для дзяржСМІ
Тыдзень таму стала вядома, што неўзабаве адбудзецца сумесная калегія Мінспорту і АБФФ. Запрашаліся туды старшыні абласных федэрацый, галоўныя трэнеры нацыянальных зборных, клубаў. Планавалася абмеркаваць прычыны няўдач нашага футбола на міжнароднай арэне і знайсці спосабы іх вырашэння.
- Шчыра, ніякіх адмысловых думак не было, калі з'явілася навіна пра мерапрыемства. Успрымаў гэта больш як нейкую "абавязалаўку". І жадання ісці туды не было ўвогуле ніякага, – кажа адзін з удзельнікаў сходу.
- Для большасці людзей з белфутбола гэтае мерапрыемствы стала поўнай нечаканасцю. Але зразумела, што гэта ўсё арганізоўвалася не проста так. Відаць, камусьці трэба было правесці для справаздачнасці, у загадным парадку спусцілі зверху. Няма сістэмы, а мы нешта будзем мяняць? - кажа яшчэ адзін удзельнік сходу. - Ну, збярэмся, прагаворым, а далей што? Я ўспрымаў гэтае мерапрыемства як чарговую паказуху, проста трэба зрабіць выгляд, што ідзе праца. І, вядома, даць справаздачу. Па сутнасці, мае чаканні спраўдзіліся.
Сход адбываўся ў актавай залі БДУФК. У падпісаным Уладзімірам Базанавым запрашэнні, што было разасланае ў розныя структуры, значылася пазнака: "Яўка абавязковая".
- Самае цікавае, што перад пачаткам адзначалі ўсіх па спісе. Гэта значыць, былі рэальна паперы, дзе напісаныя прозвішчы тых, хто абавязкова павінен прысутнічаць на мерапрыемстве. Кожнае прозвішча фіксавалі. Магу памыляцца, але, здаецца, прыехалі ўсе, хто мусіў. У зале ў выніку сабралася больш за 200 чалавек, - працягвае ўдзельнік сходу.
У актавую залу БДУФК усіх пускалі без тэлефонаў і дыктафонаў - каб, не дай Божа, нічога не знялі і не запісалі. Закрытым мерапрыемства было і для прэсы. Хаця для парачкі дзяржСМІ, натуральна, зрабілі выключэнне. Напрыклад, па словах удзельнікаў, прысутнічаў на калегіі прапагандыст газеты адміністрацыі Лукашэнкі «СБ. Беларусь сегодня» Сяргей Канашыц, а таксама парачка ТБ-камер.
Пасля таго, як усе сабраліся, у зале зайграў гімн, прычым у поўным яго варыянце. Пара соцень чалавек пад уважлівым позіркам кіраўнікоў Мінспорту і АБФФ слухалі яго. Праўда, як гавораць нашыя суразмоўцы, ніхто гімн не спяваў.
- Я заўважыў, што не ўсе радыя прысутнічаць на гэтым сходзе, успрымалі як нейкую абавязалаўку. Прынамсі на тварах людзей задавальнення не было ўжо з самага пачатку. Па-першае, у нас і сваіх спраў дастаткова, па-другое, што можна пачуць на сходзе, дзе прысутнічаюць чыноўнікі, якія нібыта разбіраюцца ў спорце? Па вялікім рахунку, мае чаканні практычна цалкам апраўдаліся. Суцэльныя лозунгі і нейкія заклікі - нічога істотнага і слушнага я не пачуў. Як, думаю, і многія з тых, хто прысутнічаў, - згадвае адзін з удзельнікаў.
Мерапрыемства пачалося з выступу так званага міністра спорту Сяргея Кавальчука. Падчас прамовы чыноўнік прайшоўся па «Шахцёру», які, на яго думку, бяздумна і безвынікова апошнія гады марнаваў вялізныя грошы. Таксама Кавальчук згадаў пра «чорныя» спісы футбалістаў – тых гульцоў, якіх непажадана бачыць у белфутболе, бо яны тым ці іншым чынам праявілі сваю грамадзянскую пазіцыю, адрозную ад рэжымнай.
- Наколькі памятаю, акцэнт на гэтым моманце Кавальчук не рабіў, але ўсё ж у сваім выступе ўспомніў тэму «спісачных» гульцоў. І даў зразумець, што іхні лёс будзе вырашаць Мінспорту. Накшталт, нейкую камісію хочуць ствараць, каб разглядаць кожнага футбаліста, нешта вырашаць па яго кар'еры ў Беларусі, - працягвае наш суразмоўца.
Пасля Кавальчука выступіў Базанаў. Аматар паездак у Польшчу, сярод іншага, у правалах клубаў на еўраарэне звінаваціў трэнераў гэтых самых калектываў.
- Ну, гэта наогул цырк, - кажа адзін з удзельнікаў сходу. - Было відаць, што трэнеры, мякка кажучы, здзіўленыя такой пазіцыяй, прычым не толькі трэнеры каманд-удзельніц еўракубкаў, а практычна ўсе спецыялісты. Базанаў спрытна скінуў з сябе адказнасць за ўсе няўдачы ў белфутболе. Ну а вінаватыя, вядома ж, астатнія, але толькі не ён…
Што казаў яшчэ Базанаў, нашыя суразмоўцы, па сутнасці, і не запомнілі, бо "лілася адна вада".
Прамову Юрэвіча спынілі, распавялі пра ліпавыя даведкі ў ДзЮСШ, скардзіліся на «завышаныя» заробкі трэнераў
Наогул жа, як гавораць удзельнікі мерапрыемства, цікава гучала толькі пара выступаў - кіраўніка "Энергетыка-БДУ" Анатоля Юрэвіча і дырэктара РНПЦ спорту Ірыны Малёванай.
- Першага слухалі, бо гэта рэальна футбольны спецыяліст, які шмат чаго дамогся. Ну і ён шмат якія рэчы казаў па справе. Ну а вось Малёваная зрабіла па-сапраўднаму цікавую прэзентацыю пра важнасць медыцынскіх даследаванняў у працэсе трэніровак і гульняў. Там хапала аргументаваных пазіцый, высноў. Увогуле, сапраўды было пазнавальна і цікава, - зазначае адзін з удзельнікаў сходу.
Юрэвіч у сваім выступе рабіў акцэнт на адсутнасці адзінай сістэмы падрыхтоўкі футбалістаў у Беларусі, сувязі з абласнымі федэрацыямі. Як запэўніваюць нашыя суразмоўцы, з такой пазіцыяй спецыяліста многія пагадзіліся і актыўна абмяркоўвалі словы Юрэвіча на месцах. Зрэшты, быў і іншы цікавы момант у выступе кіраўніка "Энергетыка-БДУ".
- Юрэвіч пачаў было крытыкаваць АБФФ. Ён казаў, што федэрацыя робіць усё прыгожа на словах, а што насамрэч адбываецца ў сценах Дома футбола, ужо ніхто не ведае і не разумее, бо структура стала максімальна закрытай. Калі Юрэвіч крытыкаваў АБФФ, яе кіраўнікі проста перапынілі спецыяліста і сказалі нешта кшталту “сёння не тое месца і час, каб абмяркоўваць дзеянні федэрацыі. Для гэтага будуць скліканы справаздачна-выбарчая канферэнцыя, выканкам, там усё і абмяркуем». Па сутнасці, проста не захацелі слухаць пра сябе праўду, - смяецца адзін з удзельнікаў сходу.
Юрэвіча прызначылі на пасаду трэнера-куратара ўсяго беларускага футбола.
- Да самога спецыяліста пытанняў няма, але што ён будзе рабіць на новым месцы, якія ў яго будуць абавязкі, я наогул зразумець не магу. Можа, нехта з калегаў расказаў бы мне, але справа ў тым, што пасля мерапрыемства практычна ўсе адразу ж раз'ехаліся па сваіх справах. Мы нават нічога не абмяркоўвалі. Усё ж сядзець амаль шэсць гадзін - такое сабе задавальненне, - працягвае наш суразмоўца.
- Думаю, Юрэвіч будзе кантраляваць працу абласных цэнтраў футбола, ДзЮСШ, СДзЮШАР, падрыхтоўку трэнераў, спецыялістаў. Па сутнасці, будзе дзяржтрэнерам, - працягвае іншы ўдзельнік мерапрыемства. - Дарэчы, я памятаю, як пасля Юрэвіча выходзілі да трыбуны іншыя трэнеры. І практычна ўсе пачыналі выступы са слоў: "Ну, тут Анатоль Іванавіч усё сказаў, дадаць практычна няма чаго". І, сапраўды, нічога слушнага спецыялісты не казалі.
Як кажуць нашыя суразмоўцы, чым даўжэй ішоў сход, тым менш было разумення яго сэнсу. Усё да болю нагадвала карцінкі палітсходаў часоў СССР.
- Для мяне гэта з разраду «сабралі людзей, зрабілі справаздачу, палаялі тых, каго трэба палаяць, і разышліся», - адзначае адзін з суразмоўцаў.
На мерапрыемстве чыноўнікі асобна прайшліся па абласных і раённых цэнтрах футбола. Як гавораць нашыя крыніцы, былі агучаныя факты шматлікіх падробак даведак, у тым ліку аб здароўі дзяцей. Напрыклад, каб дапусціць дзіця да спаборніцтваў, спецыялісты на месцах выпісвалі дакументы, якія сведчаць аб ідэальным самаадчуванні футбалістаў, хаця па факце меліся праблемы. Гаварылася пра парушэнні у ДзЮСШ і абласных клубах.
- У асноўным, [гаварылі пра тое] што не так запоўненыя дакументы. Прычапіліся менавіта да такіх момантаў, - працягвае ўспамінаць адзін з удзельнікаў сходу. - Памятаю, казалі, нібы ў аднаго трэнера заробак большы, хоць па дакументах у яго катэгорыя ніжэйшая, чым у калегі. А тое, што чалавек працуе ад раніцы да вечара, закрывае шмат пытанняў, гэта чыноўнікаў не хвалюе. Галоўнае, каб усё было чыста па дакументах, па справаздачнасці. Пляваць на фактычную занятасць людзей і тое, што спецыялісты выхоўваюць добрых футбалістаў. На сходзе людзі паспрабавалі такім чынам аргументаваць сваю пазіцыю, але функцыянеры ўвогуле не прыслухаліся. Для іх галоўнае - каб усё было гладка па паперах.
Не зразумелі прапановы Капскага, згадалі часы СССР
Апроч трэнераў на мерапрыемстве выступалі і некаторыя кіраўнікі клубаў вышэйшай лігі, прысутнасць якіх таксама была абавязковай. За трыбуну выходзіў старшыня праўлення БАТЭ Андрэй Капскі. У сваёй прамове ён прапанаваў аднавіць Кубак Садружнасці. Праўда, як зазначаюць нашыя суразмоўцы, прапанову маладога функцыянера зразумелі нямногія.
- Калі чыноўнікі забаранілі клубам ладзіць замежныя зборы, каманды проста страцілі магчымасць праводзіць спарынгі з замежнымі камандамі. Бо зборы - гэта ж не проста патрэніравацца на якасных натуральных палях. Гэта найперш шанец праверыць свае сілы на фоне клубаў з еўрапейскіх краін. А зараз як атрымліваецца? Беларускія каманды спрабуюць дабіцца выніку ў еўракубках, не маючы пры гэтым ніякага досведу гульні з замежнымі супернікамі, няхай нават зімой. Ну, пра што тады казаць? - разважае наш суразмоўца. - Што тычыцца прапановы Капскага, то я, у прынцыпе, не супраць Кубка Садружнасці, проста пытанне, калі ён будзе праходзіць і ў якім фармаце. Калі ў самым пачатку студзеня - то я супраць, гэта ніякага эфекту не дасць. Калі ў перадапошні тыдзень перадсезонкі, о нічога дрэннага няма. Увогуле, сам па сабе пасыл нядрэнны, але галоўнае - рэалізацыя. Так ці інакш ні даты, ні фармат - нічога не абгаворвалася. Проста ад кіраўніка БАТЭ паступіла такая прапанова, паміж радкамі.
Іншы наш суразмоўца больш катэгарычны, калі разважае пра ідэю Капскага.
- Раней такі турнір быў цікавы. А ці будзе ён цікавы зараз? Я не ўяўляю. Мне падаецца, Андрэй Анатольевіч не да канца разумее, што прапануе. Можа, ён проста хоча такім чынам прадаваць футбалістаў у Расіі? – разважае яшчэ адзін удзельнік сходу. - Дзе вы прапануеце гуляць? У Маскве ў манежы на сінтэтыцы? Хто паедзе гуляць у такія ўмовы? Ды і хто ўвогуле прыедзе? Дублі, клубы з Таджыкістана, Узбекістана… А дзе кіеўскае ці тбіліскае «Дынама», прадстаўнікі Прыбалтыкі? Ці вы думаеце, што "Зеніт" ці ЦСКА будуць гуляць? Ды наогул пра які Кубак мы кажам, калі ў цяперашні час ужо і садружнасці як такой практычна няма!
Сучасны беларускі спорт немагчымы без ідэалагічных вычварэнняў. На думку чыноўнікаў, адна з прычын няўдач у футболе - гэта што гульцы недастаткова патрыятычныя, не б'юцца за краіну і не спяваюць гімн так, як гэта робяць гульцы многіх іншых зборных. Гэта, у прыватнасці, адзначыў так званы намеснік міністра Аляксандр Дараховіч.
- На гэтай тэме наогул пачаўся маразм, - смяецца наш суразмоўца. - Мы імкліва вяртаемся да савецкага выхавання, савецкай ідэалогіі, што яшчэ раз было прадэманстравана на сходзе. Я ўжо даўно чуў на вярхах, маўляў, трэба браць нешта з савецкага мінулага ў плане патрыятызму. А на мерапрыемстве ў сераду што было? Людзі вымушаны былі слухаць восем ці дзевяць гімнаў розных краін, глядзець на экране, як іх спяваюць футбалісты зборных. А потым паказалі, як беларусы маўчаць. Вось, маўляў, паглядзіце, як няправільна паводзяць сябе нашыя, ніякага патрыятызму. Лічу, гэта ўвогуле цырк. Па-першае, хлопцы ўжо колькі гуляюць пры пустых трыбунах, не на Радзіме, і ім што, распінацца? Плюс жаданне спяваць гімн усё ж такі павінна быць шчырым, ісці ад душы, яно не з'яўляецца проста таму, што так напісана ў дакуменце, у загадзе. Відаць, чыноўнікі гэтага не разумеюць, і ад такіх пасылаў удзельнікі сходу, шчыра кажучы, афігелі. Сапраўдны «савок».
Як заключаюць нашы суразмоўцы, ідэя чыноўнікаў зразумелая - трэба аб'ядноўвацца для дасягнення агульнай мэты. Проста галоўная праблема цяперашняй улады і тых, хто нібыта павінен развіваць футбол, у неразуменні таго, што аб'яднанне - гэта не сумеснае выкананне гімна і не стварэнне патрыятычных куткоў у клубах.
Абазначылі праграмы, пра выкананне якіх трэба даць справаздачу
Мерапрыемства доўжылася каля шасці гадзін. Завяршылася яно, як і пачыналася, выступам Кавальчука. У сваім слове так званы міністр спорту абазначыў 16 пунктаў, якія, на яго думку, павінны прывесці белфутбол да поспеху.
- Нейкія пасылы былі больш-менш слушныя, але ў асноўным, вядома, "вада". Зразумела, што трэба развіваць масавы футбол - ну, дык гэта заўсёды было, ёсць і будзе. Выставілі дэдлайн па выкананні тых ці іншых указанняў. А ўмовы для выканання ёсць? У гэтым таксама пытанне. Але даць справаздачу да 1 траўня трэба ўсім адказным, - кажа наш суразмоўца.
Удзельнікі мерапрыемства ў размове з "Трыбунай" звярнулі ўвагу на такі пункт, як абавязковае правядзенне паглыбленага медыцынскага абследавання кожнага футбаліста ў РНПЦ спорту.
- Гэта не тое, што медабследаванне. Трэба правесці ўсім гульцам паглыбленае тэставанне, у абавязковым парадку. Функцыянальнае тэставанне, фізічнае. Можа, гэта і правільна, але самае дзіўнае, што пра гэта вырашылі ўспомніць цяпер, калі, па сутнасці, перадсезонне ў самым разгары, - разважае адзін з нашых суразмоўцаў. - Такое тэставанне трэба рабіць, калі каманда толькі выходзіць з адпачынку, тады вывучаецца стан спартоўцаў. Потым, пасля пары тыдняў трэніровак, праводзіцца яшчэ адна праверка, робіцца зрэз, высновы, намячаецца план далейшай працы. Яшчэ адно тэставанне трэба праводзіць пасля першага круга чэмпіянату. Вось тады будзе інфарматыўна. А што зараз? Клубы працуюць некалькі тыдняў, да чэмпіянату - крыху больш за месяц. Што чыноўнікі хочуць убачыць зараз? Ды нічога яны не ўбачаць, ніякіх талковых высноў не зрабіць. Але не, трэба праводзіць абследаванне - такі вось загад. Наогул маразм.
Звяртае на сябе ўвагу пасыл чыноўнікаў пра аднаўленне і паляпшэнне працы клубных акадэмій. У ідэале кожны ФК павінен мець у сваёй структуры акадэмію.
- Ну, пра што гаворка? Дайце дзяржпадтрымку, фінансаванне на ўсе гэтыя справы. Стварыце ўсе ўмовы для такой працы, а потым ужо пытайце. А то зараз сітуацыя такая, што клубы шукаюць грошы для таго, каб гуляць у вышэйшай лізе, заробкі невялікія, а АБФФ хоча, каб ФК яшчэ і акадэміі ўтрымлівалі. Можа, вы самі нешта зробіце дзеля гэтага? Давайце замест аднаго лядовага палаца пабудуем футбольную акадэмію. Любяць загадваць, але пры гэтым нічога не рабіць для таго, каб гэтыя загады выконваліся, - абураны ўдзельнік калегіі.
Якія ўражанні пасля "тусоўкі" засталося ў нашых суразмоўцаў? Змарнаваны час, падарожжа ў часы ЦК КПСС.
- Ці здольныя гэтыя 16 пунктаў прывесці футбол да поспеху? На паперы можна ўсё распісаць, давесці. Але гэта проста балбатанне. Рабіць трэба, а не проста казаць. Мы кожны год нешта мяняем, а што па выніку? Усё горш, горш і горш. Гаворым усё болей, а робім усё меней. Таму для мяне сход - бессэнсоўнае марнаванне часу, - падсумавала наша крыніца.
Фота: mst.by
